Картөшкө
Алтынчы класста жаңы сабак өтүлүп бүткөндөн кийин агай:
— Кана, жаны тема боюнча кандай сурооңор бар? Жокпу? Жакшы. … Анда китептериңерди жапкыла. Кечээ өтүлгөндөрдү сурайм,— деди. Анан окуучуларды бир сый-ра сыдыра тиктеп, журналды өзүнө жакындата жылдырып, кийинки кундору кимдер баа алалек, ошону байкады. Соз-суз суралчу окуучулардын тушуна белги койду да, класска серп салды. Окуучулар кандай суроо берилер экен деген кыязда демдерин ичине тартып, күтүп калды.
— Кана, балдар, сюжет деген эмне? — Адабият муга-лими бирөөнү эркелетип аткансып, жумшак сүйлөдү.
Туш-туштан кол көтөрүлдү. Кээси чыдабай: "Агай-агай, мен айтам! Мен айтам, агай! Агай-агай… Мен-мен…" деп, биринен бири озунуп, шаша баштады. Ошо тапта арт-та отурган бироо колун бирде которо коюп, бирде тушуро салып, арсарсып жатты. Анан бир маалда: "Эмне болсон, ошо бол!" дегендей, ал да көпчүлүктөн калышпай кол көтөрүп калды. Себеби, "окубай келдим эле…" — деп кол көтөрбөй койсо, ал бу жапырт кол которуп турган балдар-дын арасынан кашкайып билинип калмак. Бул оюн десе жантыгынан жата калган Мурат эле…
Кыраа мугалим тиги окуучу билбесе деле кол которуп турганын жаземдебей байкады да, дал ошону доскага чы-гарды:
— Кана, сен айт.
Мурат капканга тушкон калтардан бетер алдастай түштү да, соңунан чийкил иреңи анардай кызарып чыкты.
— Тиги… сужет болсо… ал…— Акырында биротоло жооп бере албай шылкыйып туруп берди.
Муну коргон балдар: "Мен айтам… Мен айтам…" — деп чуру-чуу түштү. А агай Мураттын куулугун кармаганына ууртунан жымыйды. Анан баланы тамашалагысы келип:
— Сюжет желеби, же желбейби? — деп сурап калды. Муну укканда Мураттын көздөрү кыбыңдап, саал жан-
дана калды: "Ал… ал… сүжет болсо…" — деди кекечтенип. Эми тобокелге салып "желет", же "желбейт" деши керек эле. А балким туура чыгып калар. Туура чыгып калса жакшы баа алып калышы да ажеп эмес. А жаңылып калса — "бая ала жүргөн эки" эч кайда качпайт.
— Желет,— деди кыйды Мурат тобокелге салып. Анан агайын кантээр экен дегендей элейип карап калды.
— Ту-ура-а.— Агайы мостоюп туруп кадимки олуттуу-лугу менен баш ийкеди.
Балдар буга аң-таң калды. Бирде Муратты, бирде агайды карашты.
— Туура, жейбиз! — деди агай тигинин жообун ого бетер ырастап. Муну коргон Муратта "туура айткан экемин" деген сокур ишеним пайда боло калды.
— Аза-ма-ат, Мурат.— Агай тигинин алиги жообуна ыраазы болгондой түр көрсөттү.— Кана, эмнеге кошуп жейбиз?
Мурат бир аз ойлоно калып дагы тобокелге ооду:
— Картошкого…
Жанатан бери күлкүсүн зорго тыйып араң турган агай таре жарылды. Иштин жайын түшүнгөн балдар боорун тытып күлдү…
Ошондон кийин жалкоо Мурат "картөшкө" атка конуп кетти…